Michelle de Vries - afscheidsfotograaf 

Door Carmen Walman

Michelle was nog maar vijftien jaar toen haar vader overleed. Jaren later kwam het besef dat ze geen herinneringen heeft aan de uitvaart van haar vader. En op het moment dat ze werd gevraagd de uitvaart van een goede bekende vast te leggen, realiseerde ze zich steeds meer hoe waardevol foto’s kunnen zijn. Dat was het moment waarop ze besloot dat dit was wat ze wilde doen.

Na de fotografie-opleiding aan de Nieuwe Veste in Breda in 2012 ging ze volledig voor het ambacht van fotografie. De focus ligt vooral op het maken van afscheidsreportages en alle facetten die daarbij aan bod kunnen komen. Van een naderend afscheid, van een uitvaart tot aan het uitstrooien van de as van de overledene aan toe. Het vastleggen van de mooie, bijzondere en warme momenten. Want elk afscheid is uniek en verdient alle aandacht. Een document maken voor de nabestaanden dat is waar haar passie ligt.

Kleine, intieme momenten

Er gebeurt tijdens een afscheidsdienst ook zoveel. Als nabestaande heb je een boel te regelen en zit je in een rollercoaster van emoties, de gebeurtenissen gaan in een roes aan je voorbij. Als fotograaf leg je niet zozeer het verdriet, maar alle kleine, intieme, emotionele en bijzondere momenten vast. Een mooie tekst op een bloemstuk, dat streepje licht op de kist, die hand op de schouder. Zodat de nabestaanden er op een later moment in alle rust op terug kunnen kijken.

De ervaring leert dat een mooi album of een herinneringsalbum kan helpen bij de verwerking en aanleiding kan zijn om het gesprek aan te gaan. Om het met elkaar over de overledene te kunnen hebben en gezamenlijk herinneringen op te kunnen halen. Dat de nabestaanden daar kracht uit kunnen halen en troost uit kunnen putten.

Michelle heeft met een aantal uitvaartondernemers in de regio een goed contact opgebouwd en vaak komt langs deze weg de vraag om een uitvaart te fotograferen. Ze maakt deel uit van een collectief van vier fotografen. Dat geeft de rust en het vertrouwen dat bij onverhoopte verhindering één van de andere fotografen kan inspringen, of bij grote uitvaarten kan helpen.

Stil en onzichtbaar

Zo stil en onzichtbaar mogelijk beweegt Michelle zich tijdens een uitvaart door de ruimte. Een stille fotocamera, geen flitslicht, kraakvrije schoenen en rekening houdend met de eventuele kledingcode, zo onopvallend mogelijk aanwezig zijn.

Fotografie is emoties vastleggen, en soms staat ze zelf ook wel eens met tranen in de ogen. Er zijn ook uitvaarten van jonge kinderen en van stil geboren baby’s, maar Michelle realiseert zich heel goed dat het om de emoties vóór de camera draait. Dat het erom gaat om de herinneringen en emoties voor de nabestaanden vast te leggen.

De foto’s die Michelle maakt zijn erg gevarieerd en laten alle facetten van de uitvaart zien. Soms gedetailleerd, soms heel erg uitgezoomd, bijvoorbeeld de begrafenisstoet. Het verdriet hoeft niet zozeer vastgelegd te worden, maar wel de troost, en dan van achteren gefotografeerd. Het uiteindelijke fotoalbum wordt in afstemming met de nabestaanden samengesteld.  

Het is natuurlijk een vreemde tijd. Met de ingevoerde coronamaatregelen vervult een afscheidsfotograaf eigenlijk een nog belangrijkere rol. Door middel van livestreams, videobeelden en fotografie krijgen diegenen die niet bij de uitvaart aanwezig kunnen zijn toch een goed beeld van het afscheid. Michelle maakte in deze tijd dan ook al bijzondere momenten mee. Zoals een drive-thru, waarbij de kist op de tractor met huifkar langs de erehaag werd gereden en de kist op het erf ter aarde werd besteld. Bijzonder om bij aanwezig te mogen zijn en vast te mogen leggen.

Vier het leven

De tendens die Michelle verder signaleert is dat de uitvaarten minder traditioneel worden. Er vindt een verschuiving plaats naar ‘vier het leven’ met een borrel en een bitterbal, in plaats van een nazit met een koffietafel. En dat sluit goed aan bij hoe Michelle zelf in het leven staat: genieten van het leven en daarbij iets voor anderen kunnen betekenen.

Michelle verzorgt ook familiefotografie en fotografie voor bruiloften. Verder is ze als vrijwilliger fotograaf bij de diverse evenementen in Prinsenbeek en Breda, zoals voor de BAK van Boemeldonck, de Sinterklaasintocht, Breda in Concert en Hartje Ginneken. Voor meer informatie: https://www.uitvaartfotograafmetstijl.nl en www.stimfotografie.nl.